آرامگاه خیام: استان خراسان رضوی که یکی از پرترددترین و پرجاذبه ترین مناطق کشور محسوب می شود، دیدنی های فراوانی را در شهرهای آن می توان یافت. نیشابور که دومین شهر مهم مشهد است، بسیاری از مشاهیر بزرگ را درون خود جای داده است.
آرامگاه خیام یکی از این مجموعه هایی است که گردشگران مشهد با هدف بازدید از این مکان به نیشابور سفر می کنند. خیام یکی از بزرگترین شاعران و ریاضیدانان ایران به شمار می رود، رباعیات وی شهرت جهانی دارد.
آرامگاه خیام یکی از نمونه های فوق العاده با معماری منحصر به فرد در بین آرامگاه ها و معماری ایرانی به شمار می رود. استفاده از طاق و تیغه های زیادی در بنا، باعث زیبایی این بنا شده است.
در نزدیکی آرامگاه خیام، موزه ای وجود دارد که انواع لوازم ستاره شناسی در قدیم را در معرض نمایش می گذارد. باغی که آرامگاه در آن ساخته شده است، حدود 20 هزار متر مربع وسعت دارد. طول مقبره خیام 18 متر و بلندای آن به 22 متر می رسد. در ساخت بنا و قسمت های بیرونی آن از بتن استفاده شده است تا هسته های فلزی را سرپا نگه دارد. دورتا دو آرامگاه نیز با درختان کاج محاصره شده است که زیبایی دو چندانی را به این مجموعه بخشیده است. شکل این سازه از نام خیام که به معنی خیممه دوز است الهام گرفته شده است. این بنا توسط هوشنگ سیحون طراحی و ساخته شده است.
البته با سر زدن به آرامگاه خیام می توانید از موزه و کتابخانه این مجموعه هم دیدن کنید.
موزه تخصصی خیام:
موزه خیام در نزدیکی آرامگاه خیام قرار گرفته است موزه در سال 1376 ساخته شد و در 28ام اردیبهشت ماه 1379 افتتاح شد. این موزه دولتی بوده و در زمینه نمایش ابزار و ادوات مرتبط با علم فعالیت دارد. موزه خیام همزمان با برگزاری کنگره جهانی حکیم عمرخیام و در پاس داشت شان و مقام علمی خیام افتتاح شده است. موزه حدودا 120 متر مساحت دارد و شامل چهار بخش است که در آن ابزار و آثاری از علم ستاره شناسی، ظروف مفرغی و فلزی، ظروف سفالی لعاب دار و نسخ خطی برای علاقه مندان در معرض نمایش قرار گرفته شده است.
بخش اول مربوط به علم ستاره شناسی و ابزارآلات رصد است که در آن اسطرلاب، انواع قطب نما و صور فلکی ب نمایش در آمده است.بخش دوم موزه شامل ظروف مفرغی و فلزی معاصر از قرن 5 ام تا 7 ام هجری بوده است. در بخش سوم موزه می توانید ظروف سفالین لعابدار مربوط به قرن 3 تا 7 هجری قمری را مشاهده کنید. بخش چهارم موزه نیز شامل نسخ خطی نجوم و تابلوهای مربوط به عمر خیام است. هزینه ورود به موزه رایگان است و شما تنها می بایست ورودی آرامگاه را پرداخت کنید.
کتابخانه آرامگاه خیام:
کتابخانه آرامگاه خیام، در سال های اخیر به کاروان سرای شاه عباسی منتقل شده است، اگر تمایل داشتید که از کتب کتابخانه بهره مند شوید، سری به کاروان سرای شاه عباسی، دیگر جاذبه شهر نیشابور بزنید.
امکانات مجموعه خیام:
مجموعه آرامگاه خیام، امکانات متنوعی مانند انواع بازارچه ها برای خرید سوغاتی و صنایع دستی در نظر گرفته است. کافه، رستوران، سفره خانه های سنتی و فضاهای پذیرایی برای گردشگران تور مشهد در نظر گرفته شده است. البته گفتنی است که در این بازارچه می توانید انواع زیورآلاتی که با فیروزه نیشابور ساخته می شود را نیز بیابید.