جنگل دریایی حرا (HARRA) در قشم
جنگل دریایی حرا یکی از جاهای دیدنی تور قشم است که یکی از عجیب ترین عناصر طبیعی خلقت در جهان است.
این جنگل ها در استان هرمزگان، بین جزیره قشم و بندر خمیر قرار دارد که در وسعتی در حدود 200 کیلومتر دیده می شود. در تنگه ی خوران درختانی در اندازه های 3 تا 6 متر با برگ های سبز روشن با درختانی شورزی که هنگام مد داخل آب رفته است. این درخت ها در آب شور رشد می کنند و بخاطر حالت تصفیه ای که در پوست درخت حرا وجود دارد آب شور را به شیرین تبدیل می کند.
جنگل های حرا شرایط زیست محیطی مساعدی دارد که اقلیمی مناسب برای پرندگان مهاجر مانند حواصیل بزرگ، اگرت بزرگ، اگرت ساحلی، حواصیل هندی، کفچه نوک تیز، سلیم خاکستری، گیلانشاه، کاکایی و… همچنین برای نرمتنان، سختپوستان و ماهیان است. همچنین موجوداتی چون گونهها، مرغ باران یا آبچلیک (کارادریده) در هنگام مهاجرت از میان جنگل حرا عبور میکنند.برای زنبورهای عسل و پرندگان گلهای زرد شهدآلود حرا غذایی بسیار مطلوب است.
در واقع اگر بخواهید به طور علمی بررسی کنید، نام درخت حرا به ابو علی سینا نسبت داده شده است. حرا درختی شگفت انگیز است که در زبان محلی به آن تامر می گویند و در عرف عام به عنوان حرا شناخته می شود.
سازمان منطقه آزاد قشم در بخشی از فعالیتهای مربوط به گسترش فضای سبز جزیره میلیونها اصله از نهال حرا را در سواحلی که محیط مساعد دارند با موفقیت کامل کشت کرده است که این منطقه در کنوانسیون محیط زیست ایران به عنوان منطقه حفاظت شده و سازمان جهانی حفاظت محیط زیست مراقبت از این بخش را به سازمان محیط زیست منطقه ای شرق واگذار کرده است.
اگر بخواهیم از تاریخچه ی پیدایش این درختان بگوییم بر می گردد به 35 میلیون سال پیش که بخاطر قرار گیری در فاصله ی بین دریا و خشکی از غنی ترین زیستگاه های پرندگان و آبزیان به شمار می آید. این درختان شکل و ظاهری عجیب دارند در عین اینکه این درخت ها ارتفاعی حدود 4 متر دارد و قطر تنه آن در حدود 30 سانتی متر است برگ های این درختان بیضی شکل است که قاعده انتهایی آن بسیار باریک است. درختان حرا در شبانه روز و در زمان جزر آب سر از آب بیرون می آورند و در معرض دید عموم قرار می گیرند و در هنگام مد درختانی که ارتفاعی در حدود 4 متر دارند در آب فر رفته و از دیده ها پنهان می شود.
می توانید این درختان را در هنگام جزر تماشا کنید که همچون جزایری پراکنده روی آب دیده می شود. همچنین این جنگل ها دارای سه اکوسیستم خاص و منحصر بفرد است که شمال جنگل های مانگرو، جنگل های بارانی، آبسنگ های مرجانی است که از نظر زیبایی در نوع خودش حیرت انگیز است و از لحاظ زیست شناسی و کارکردهای اکولوژیکی بی همتاست.
برگ های درختان حرا به عنوان منبع غذایی برای آبزیان گیاهخوار و به عنوان علوفه برای مصرف دام های جزیره از جمله گاوها و شتران به شمار می آید. مردمان محلی برگ های درختان حرا را دارای خواص بهداشتی می دانند و معتقدند که دام ها با خوردن این علوفه از بیماری ها مصون می مانند. همچنین بر این باورند که ماده نیرومندی در ساقه و برگ درختان حرا وجود دارد که برای باروری و حفظ نسل دام ها نیز بسیار مفید است.
علاوه بر اینها درختان حرا با معتدل کردن شرایط فیزیکی و بیولوژیکی منطقه باعث ایجاد بستری برای رشد ماهی هامور یا تن است. علاوه بر این برای رشد آبزیانی چون دوکفه ای، شک پایان، انواع خرچنگ ها و بارباکدها بهترین گزینه است.
این جنگل ها علاوه بر اینکه در سطح ملی مورد اهمیت است، در سطح جهانی هم ذخیره گاه زیست کره و تالاب بین المللی است که محیط زیست پویا با ساز و کارهای پیچیده، پرندگان کمیاب، آبزیان ناشناخته و ارزش ها و زیبایی های سحرانگیز خود که پدیده ای شگفت انگیز بوجود آورده است که برای طیف گسترده ای از مردم جذابیت های خاصی به همراه دارد.
در بیشتر ایام سال و بویژه در روزهای پایانی سال که تور قشم نوروز برگزار می گردد گردشگران زیادی از نقاط مختلف کشور و همچنین توریست های خارجی که به قشم آمده اند، بازدید از جنگل های دریایی حرا را در برنامه خودشان قرار می دهند.
جنگل دریایی حرا زیستگاه مناسبی برای نرم تنان، سخت پوستان و ماهیان پدید آورده است که منبع غذایی مهمی برای ماهیان و پرندگان وحشی هستند. ارتباط میان تولید اولیه بوم سازگان ( اکوسیسم ) حرا و تولید ماهیان ارزشمند و صدف در دیگر نواحی حاره به خوبی مشخص شده است.
بستر مرطوب جنگل حرا ، محل مناسبی برای پرورش مرغان ماهی خوار دریایی و به طور مشخص ماهی خوار دریایی سفید ( اگرات آلبا ) به وجود آورده و از میان دیگر گونه ها، مرغ باران یا آبچلیک ( کارادریده) در هنگام مهاجرت از میان جنگل حرا عبور می کنند. جنگل حرا در زمستان زیستگاه مناسبی برای تغذیه آبچلیک ها و پلوه ها است. تعداد قابل توجهی از گونه های پرندگان اروپایی – آسیایی( حدود ۴۳ گونه ماهی خوارند) که به آفریقا مهاجرت می کنند. یکی از مسیرهای مهاجرت از جنوب ایران و از میان خلیج فارس در نقطه باریک تنگه هرمز میان جزیره قشم و جزیره ابوموسی عبور می کند. مناطق جزر و مدی حفاظت شده حرا به مثابه سرزمین استراحت و تغذیه پرندگان ماهی خوار و گونه های دیگری از پرندگان مهاجر است.
دیدار از جنگل حرا خاطره ای به یاد ماندنی در اذهان دوستداران طبیعت، آب، هوا، درخت و پرندگان و سکوت استثنایی باقی می گذارد.
