مسجد عتیق شیراز

مسجد عتیق شیراز

مسجد عتیق شیراز :: شیراز دارای جاذبه های بسیار زیادی است و یکی از شهر های بسیار قدیمی و پرجاذبه ی ایران به حساب می آید.یکی از جاذبه های این شهر زیبا که گردشگران تور شیراز را به خود جذب می کند مسجد عتیق است که به آن مسجد آدینه نیز گفته می شود.مسجد عتیق شیراز قدیمی ترین مسجد این شهر است و در شرق حرم شاه چراغ واقع شده است به نحوی که یکی از ورودی های آن از داخل حیاط حرم شاه چراغ است.طی جستوجوهای انجام شده در مورد این مسجد به این نتیجه رسیده اند که این مسجد را روی بقایای عبادتگاهی قدیمی که احتمالا آتشکده بوده است بنا کرده اند که حتی نقشه ی بنای قبلی در طراحی مسجد تاثیر گذار بوده است.

این عبادتگاه قدیمی مربوط به دوره ی پیش از اسلام است ولی به علت محدودیت در جستجو ها مشخص نیست که متعلق به کدام یک از دوره های تاریخی است.ساخت بنای این مسجد به دوران حکومت عمرولیث صفاری دومین فرمانروای سلسله ی صفاریان باز میگردد و در طول حیاط خود بارها بنای این مسجد را مورد بازسازی و مرمت قرار داده است.

مسجد عتیق شیراز

از دیگر چیزهایی که قدمت این مسجد را تایید می کند توصیف این بنا در سفرنامه های قدیمی است.مقدسی جهانگرد اوایل قرن چهارم هجری قمری مسجد عتیق را در هفت اقلیم بی نظیر می داند و ابن بطوطه جهانگرد قرن هشتم هجری قمری در سفرنامه خود مسجد عتیق را به عنوان یکی از وسیع ترین و زیبا ترین مساجد جهان معرفی می کند.این مسجد در 15 دی ماه 1310 در میان آثار ملی ایران ثبت گردیده است.

امین احمد رازی ادیب ایرانی قرن یازدهم هجری در بخشی از کتاب هفت اقلیم خود که در مورد حافظ شیرازی می باشد مسجد عتیق شیراز را مسجدی می داند که حافظ شیرازی هر شب جمعه به آن مسجد می رفته و به تلاوت قرآن می پرداخت.

همچنین برخی دیگر از ادیبان ایرانی با توجه به اینکه حافظ از طریق مشاغل حکومتی امرار معاش می کرده است معتقد هستند که از طرف شاه اسحاق اینجو مسئولیتی به حافظ داده شده بود و علت حضور حافظ در مسجد عتیق این مسئولیت نیز بوده است.

در ساختمان این مسجد چهار ضلع این بنا دارای بهترین ویژگی های معماری است و از لحاظ معماری مورد توجه هنر دوستان و علاقمندان به معماری ایرانی قرار گرفته است.

مسجد عتیق شیراز

ضلع شمالی

این ضلع دارای دو ورودی است؛ یکی درب شمال شرقی و دیگری درب شمالی که معروف به درب دوازده امام است. یک ایوان و یک شبستان نیز در این سمت مسجد قرار دارد. درب شمالی را از این جهت درب دوازده امام نامیده‌اند که سردرب آن با کاشی، مقرنس‌کاری شده و در جرزهای دو طرف سردرب، چهار کتیبه نصب شده که اسامی دوازده امام روی آن‌ها نگاشته شده است. در بالای این سردرب، کتیبه‌ی دیگری نیز وجود دارد که مربوط به دوره‌ی صفوی و به خط علی جوهری است.

ضلع غربی

درب ورودی حرم آستان مقدس شاهچراغ در این ضلع قرار دارد. رواق‌هایی زیبا در قالب ده دهانه در این ضلع وجود دارند که در انتهای آن‌ها درب ورودی شبستانی قرار گرفته که در ضلع جنوبی است.

ضلع جنوبی

این ضلع دارای طاق‌نمایی پهن و بلند بوده که در طول زمان خراب و در سال ۱۳۴۸ خورشیدی بازسازی شده است. شبستانی که در این ضلع قرار دارد، شبستانی قدیمی است. این شبستان عرض کمی دارد و در دو طرف آن، طبقه‌ی دوم نیز ساخته شده است و سقف آجری و محراب بسیار زیبایی دارد. سقف این محراب با کاشی آبی، مقرنس‌کاری شده و در دو سوی محراب، دو ستون سنگی مارپیچ قرار دارد. در کنار محراب نیز منبری چوبی با سیزده پله قرار دارد که منبری کهن به شمار می‌رود.

ضلع شرقی

طاق‌نمای این ضلع همانند طاق‌نمای ضلع جنوبی، پهن و بلند است با این تفاوت که درون آن هشت طاق‌نمای کوچک قرار دارد. در سمت چپ، چهار طاق‌نمای کوچک وجود دارد که در پشت آن‌ها ایوانی قرار گرفته است. در سمت راست نیز چهار طاق‌نمای کوچک قرار دارد که یکی از آن‌ها درب خروجی مسجد است. راه‌پله‌ی پشت بام مسجد نیز در این ضلع قرار گرفته است.

مسجد عتیق شیراز